تأثیر دو نوع صبحانه ایرانی (پر کربوهیدرات و پرپروتئین) بر عملکرد شناختی دانش آموزان ۱۱-۹ ساله دبستانی

سابقه و هدف: مصرف صبحانه به عنوان مهم ترین وعده غذایی در روز توصیه می شود. اما همه مطالعات، اثر مثبت مصرف صبحانه روی عملکرد شناختی را تأیید نمی کنند. تفاوت در نوع صبحانه می تواند دلیل نتایج متناقض موجود در مطالعات باشد. با وجود این، مطالعه ای که اثر نوع صبحانه بر عملکرد شناختی را به صورت حاضر مورد بررسی قرار داده باشد، بسیار کم است. مطالعه حاضر برای مقایسه تأثیر دو نوع صبحانه معمول ایرانی (پرکربوهیدرات و پرپروتئین) بر عملکرد شناختی کودکان دبستانی طراحی شد. مواد و روش ها: تعداد 51 کودک خوب تغذیه شده 9 تا 11 ساله (27 دختر و 24 پسر) در مطالعه حاضر شرکت کردند. کودکان به روش کار آزمایی کنترل شده تصادفی – متقاطع، سه روز به فاصله یک هفته، یکی از دو نوع صبحانه را مصرف کردند یا به عنوان کنترل ناشتا باقی ما‎ندند. دو نوع صبحانه عبارت بودند از صبحانه پرکربوهیدرات (60%) و صبحانه پرپروتئین (25%) که انرژی و چربی یکسانی داشتند، اما از نظر محتوای کربوهیدرات و پروتئین متفاوت بودند. عملکرد شناختی کودکان قبل از صبحانه، 30 و 120 دقیقه بعد از صرف صبحانه، به وسیله آزمون های استاندارد شده مؤسسه cdr انگلستان با استفاده از رایانه ارزیابی شد. یافته ها با استفاده از نرم افزارآماری 15 spss پردازش شدند و با قبول سطح معنی داری 05/0>p مورد قضاوت آماری قرار گرفتند. یافته ها : در پی هر سه الگو (مصرف صبحانه پرکربوهیدرات، مصرف صبحانه پرپروتئین و عدم مصرف صبحانه) تفاوت معنی داری بین سه گروه در بیشتر آزمون های شناختی در هر دو جنس پدید نیامد. اما مصرف صبحانه پرکربوهیدرات در مقایسه با دو الگوی دیگر موجب افت معنی دار زمان واکنش ساده (023/0>p )، زمان واکنش انتخابی (018/0>p) و قدرت توجه (013/0>p) در دختران شد. در گروه ناشتا بهبود زمان واکنش انتخابی (003/0>p) در پسران مشاهده شد. نتیجه گیری: در کودکان سالم، نوع صبحانه بر عملکرد شناختی پسران اثر نداشت، اما در دختران صبحانه پرکربوهیدرات موجب کاهش سطح توجه شد. از آنجا که کمّیت و کیفیت صبحانه به دلیل تأثیر بر خلق، دو عامل مهم اثرگذار بر ارتباط صبحانه و عملکرد شناختی هستند، باید در این گونه مطالعات مورد سنجش قرار گیرند.